រដ្ឋាភិបាល ឡាវ កម្ពុជា វៀតណាម
និង ថៃ មានគម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីធំៗ ១១ នៅទន្លេមេគង្គក្រោម។
បើសិនជាទំនប់ទាំងអស់នោះត្រូវបានសង់មែន
វានឹងមានការបំផ្លាញជីវចម្រុះដ៏សំបូរបែបនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ
និងគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខស្បៀងរបស់ប្រជាជនរាប់លាននាក់
ដែលរស់នៅតាមដងទន្លេមេគង្គច្រើនប្រទេស
ដោយសារវិបត្តិទឹកឆ្លងកាត់ទំនប់វារីអគ្គិសនីមេគង្គក្រោម។
បញ្ហានេះត្រូវបានក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ
និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជួបជុំគ្នា ២ថ្ងៃ នៅប្រទេសកម្ពុជា
ស្វែងរកអនុសាសន៍លើគម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនោះ។
ប្រជាពលរដ្ឋច្រើនជាតិសាសន៍ជាង
១០០នាក់ ដែលរស់នៅតាមដងទន្លេមេគង្គ មាន ចិន ថៃ ឡាវ កម្ពុជា វៀតណាម
ដែលរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីបានថ្លែងនៅថ្ងៃ៣
ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ ថា ពង្រីកវិស័យឧស្សាហកម្មប៉ះពាល់បរិស្ថាន
និងជីវភាពរស់នៅ។
ពួកគេថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះនៅក្នុងវេទិកាសាធារណៈថ្នាក់តំបន់ស្ដីពី
ទំនប់វារីអគ្គិសនីតាមដងទន្លេមេគង្គ និងទន្លេ ស៣ (3S)
ក្រោមប្រធានបទសំឡេងប្រជាជនអន្តរប្រទេស ស្ដីពីវិបត្តិតាមដងទន្លេ
និងយន្តការបន្ទាប់។
ពលរដ្ឋមកពីប្រទេសថៃ លោក ឧត្តម សែងពង្ស (Udom Saengpong) បង្ហាញពីទំនប់វារីអគ្គិសនី បានគួម (Ban Koum) សង់នៅទន្លេមួន បានធ្វើឲ្យជីវចម្រុះក្នុងទឹកបាត់បង់អស់របត់ទឹកធម្មជាតិ ផ្លាស់ប្ដូរមិនទៀងទាត់ ត្រីបាត់បង់ ឬវង្វេងកន្លែងដែលធ្លាប់បម្លាស់ទីបង្កាត់ពូជ មនុស្សកើតជំងឺសើស្បែក និងផលនេសាទប្រចាំថ្ងៃថយចុះ។ នៅពេលទំនប់សង់រួច អ្នកនេសាទប្ដូរការចាប់ត្រីបែបបុរាណ និងយោគយល់គ្នា ក្លាយជាការដណ្ដើមចាប់ត្រីដោយឧបករណ៍ទំនើប ហើយបែកបាក់សាមគ្គីភាព និងចំណាកស្រុកកើនឡើង៖ «បើសិនជាយើងសងលុយសំណងនោះ គឺសុំទុកអាលុយសំណងហ្នឹងប្រើបានប៉ុន្មានខែ ប៉ុន្មានឆ្នាំអស់? ដូច្នេះអាអ្វីក៏ដោយ គឺឲ្យបើកទ្វារទំនប់ទឹក»។
ចំណែកជនជាតិ ព្រៅ មកពីខេត្តរតនគិរី តំណាងឲ្យសហគមន៍ ស៣ លោក ត្រាំង ថាំ ថ្លែងថា ទឹកហូរពីទំនប់យ៉ាលី (Yali) បានជន់បោកយកផ្ទះ និងសត្វពាហនៈបាត់ នៅឆ្នាំ១៩៩៦ និងឆ្នាំ២០០៩ ដោយសារទំនប់វារីអគ្គិសនីយ៉ាលីដែរ៖ «ពីព្រោះថា គេសាងសង់ទំនប់យ៉ាលី គឺមិនមានផលប្រយោជន៍ដល់យើងទេ ចុះបើការសាងសង់ទំនប់នៅលើផ្ទៃទឹកនេះមួយទៀត វានឹងបង្កឲ្យយើងមានការឈឺថ្កាត់ និងត្រូវជម្លៀសចេញពីភូមិឋាន ពីព្រោះថា ការសាងសង់ទំនប់យ៉ាលី យើងមានការបាត់បង់ត្រីពូជសត្វ នាំឲ្យមានការចិញ្ចឹមត្រីកើនជាង»។
របាយការណ៍វេទិកាសាធារណៈ ថ្នាក់តំបន់នោះ ឲ្យដឹងថា ទំនប់អគ្គិសនីបានសង់រួច និងគម្រោងសង់កាត់តាមទន្លេមេគង្គ ពីប្រទេសចិន ឡាវ ថៃ កម្ពុជា និង វៀតណាម នេះ មានសរុបជាង ៣០វារីអគ្គិសនី។ គម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីកាត់ទន្លេមេគង្គក្រោម ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៥០ ប៉ុន្តែដោយសារតែមានសង្គ្រាម និងអស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់ បានធ្វើឲ្យសំណើសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីជាប់គាំងច្រើនទសវត្ស។ នៅឆ្នាំ១៩៩០ រដ្ឋាភិបាលចិន បានចាប់ផ្ដើមសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីធំៗកាត់ទន្លេមេគង្គជាបន្ត បន្ទាប់។ នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ ២០០០ ក្រុមហ៊ុនចិន ថៃ វៀតណាម និង ម៉ាឡេស៊ី បានផ្លាស់ប្ដូរគម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីធំៗ ចំនួន ១១ កាត់ទន្លេមេគង្គក្រោម គឺប្រទេសឡាវ មាន ៩ និងកម្ពុជា មាន ២ នៅស្រុកសំបូរ ខេត្តក្រចេះ និងនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង ហើយចរន្តអគ្គិសនី នឹងលក់ទៅឲ្យប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម។
បទបង្ហាញរបស់ អ្នកស្រី អ៊ុំបូន ទិបស៊ូណា (Omboun Tipsuna) តំណាងសហគមន៍ទន្លេមេគង្គនៅខេត្តចំនួន ៧ នៃភាគឦសាន្ត ប្រទេសថៃ ថ្លែងថា ពលរដ្ឋថៃ ទាមទារបើកទ្វារទឹករបស់ទំនប់វារីអគ្គិសនីបានគួម នៅទន្លេមួន ដែលសង់រួចនោះ រហូតទំនប់មិនអាចផលិតអគ្គិសនីបាន។
បទ បង្ហាញរបស់អ្នកស្រី សងគៀវ យ៉ាវ (Songqiao Yao) តំណាងទន្លេអន្តរជាតិចិន បានឲ្យដឹងថា គម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីកាត់ទន្លេមេគង្គមួយចំនួន ត្រូវបានផ្អាកការសង់ ដូចជាទំនប់ម៉េងសុង (Mengson) ទំនប់ហ្គុងហ្គូគ័វ (Gongguoquiao) ទំនប់ហ្ស័រវ៉ាន (Xaiaowan) ជាដើម។
វេជ្ជបណ្ឌិត សាកលវិទ្យាល័យ ខានធូ (Can Tho) ប្រទេសវៀតណាម លោក លី អានទួន (Le An Tuan) ថ្លែងថា វៀតណាម កំពុងសិក្សាពីផលប៉ះពាល់ពីទំនប់មួយចំនួនដែលបានប៉ះពាល់ជីវចម្រុះ និងការរស់នៅរបស់ប្រទេសជិតខាង។
នាយកប្រតិបត្តិរងអង្គការ មិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា លោក តឹក វណ្ណារ៉ា ថ្លែងថា ការអភិវឌ្ឍទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅផ្នែកខ្សែទឹកខាងលើនៃតំបន់ទន្លេ សេសាន សេកុង និងស្រែពក នៅពេលកន្លងមក គឺមិនទាន់ផ្ដល់នូវដំណោះស្រាយសមហេតុផលជូនពលរដ្ឋកម្ពុជាទេ។ ហើយថ្មីៗនេះក្រោមការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន ប្រទេសកម្ពុជា គ្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ ដែលស្ថិតនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង។ ឯពលរដ្ឋវៀតណាម ដែលរស់នៅផ្នែកក្រោមទំនប់វារីអគ្គិសនីយ៉ាលី របស់វៀតណាម ក៏មិនមានដំណោះស្រាយពីសំណងដូចពលរដ្ឋកម្ពុជាដែរ។ ហេតុនេះសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើការគ្រប់គ្រងធនធានទឹក អភិបាលកិច្ចទឹកគ្រប់គ្រងអាងទន្លេ ជាពិសេសផ្ដោតលើទំនប់វារីអគ្គិសនីខ្នាតធំ ដែលសង់តាមដងទន្លេសេសានសេកុង និងស្រែពក ឬហៅថា ស៣ និងទន្លេមេគង្គឲ្យពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមទន្លេមេគង្គ បង្ហាញពីសំឡេង បទពិសោធន៍ និងទស្សនៈរបស់គេទៅកាន់ភ្នាក់ងារទទួលខុសត្រូវ និងសាធារណៈជនទូទៅបានដឹង៕ ប្រភព៖ RFA
ពលរដ្ឋមកពីប្រទេសថៃ លោក ឧត្តម សែងពង្ស (Udom Saengpong) បង្ហាញពីទំនប់វារីអគ្គិសនី បានគួម (Ban Koum) សង់នៅទន្លេមួន បានធ្វើឲ្យជីវចម្រុះក្នុងទឹកបាត់បង់អស់របត់ទឹកធម្មជាតិ ផ្លាស់ប្ដូរមិនទៀងទាត់ ត្រីបាត់បង់ ឬវង្វេងកន្លែងដែលធ្លាប់បម្លាស់ទីបង្កាត់ពូជ មនុស្សកើតជំងឺសើស្បែក និងផលនេសាទប្រចាំថ្ងៃថយចុះ។ នៅពេលទំនប់សង់រួច អ្នកនេសាទប្ដូរការចាប់ត្រីបែបបុរាណ និងយោគយល់គ្នា ក្លាយជាការដណ្ដើមចាប់ត្រីដោយឧបករណ៍ទំនើប ហើយបែកបាក់សាមគ្គីភាព និងចំណាកស្រុកកើនឡើង៖ «បើសិនជាយើងសងលុយសំណងនោះ គឺសុំទុកអាលុយសំណងហ្នឹងប្រើបានប៉ុន្មានខែ ប៉ុន្មានឆ្នាំអស់? ដូច្នេះអាអ្វីក៏ដោយ គឺឲ្យបើកទ្វារទំនប់ទឹក»។
ចំណែកជនជាតិ ព្រៅ មកពីខេត្តរតនគិរី តំណាងឲ្យសហគមន៍ ស៣ លោក ត្រាំង ថាំ ថ្លែងថា ទឹកហូរពីទំនប់យ៉ាលី (Yali) បានជន់បោកយកផ្ទះ និងសត្វពាហនៈបាត់ នៅឆ្នាំ១៩៩៦ និងឆ្នាំ២០០៩ ដោយសារទំនប់វារីអគ្គិសនីយ៉ាលីដែរ៖ «ពីព្រោះថា គេសាងសង់ទំនប់យ៉ាលី គឺមិនមានផលប្រយោជន៍ដល់យើងទេ ចុះបើការសាងសង់ទំនប់នៅលើផ្ទៃទឹកនេះមួយទៀត វានឹងបង្កឲ្យយើងមានការឈឺថ្កាត់ និងត្រូវជម្លៀសចេញពីភូមិឋាន ពីព្រោះថា ការសាងសង់ទំនប់យ៉ាលី យើងមានការបាត់បង់ត្រីពូជសត្វ នាំឲ្យមានការចិញ្ចឹមត្រីកើនជាង»។
របាយការណ៍វេទិកាសាធារណៈ ថ្នាក់តំបន់នោះ ឲ្យដឹងថា ទំនប់អគ្គិសនីបានសង់រួច និងគម្រោងសង់កាត់តាមទន្លេមេគង្គ ពីប្រទេសចិន ឡាវ ថៃ កម្ពុជា និង វៀតណាម នេះ មានសរុបជាង ៣០វារីអគ្គិសនី។ គម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីកាត់ទន្លេមេគង្គក្រោម ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៥០ ប៉ុន្តែដោយសារតែមានសង្គ្រាម និងអស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់ បានធ្វើឲ្យសំណើសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីជាប់គាំងច្រើនទសវត្ស។ នៅឆ្នាំ១៩៩០ រដ្ឋាភិបាលចិន បានចាប់ផ្ដើមសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីធំៗកាត់ទន្លេមេគង្គជាបន្ត បន្ទាប់។ នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ ២០០០ ក្រុមហ៊ុនចិន ថៃ វៀតណាម និង ម៉ាឡេស៊ី បានផ្លាស់ប្ដូរគម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីធំៗ ចំនួន ១១ កាត់ទន្លេមេគង្គក្រោម គឺប្រទេសឡាវ មាន ៩ និងកម្ពុជា មាន ២ នៅស្រុកសំបូរ ខេត្តក្រចេះ និងនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង ហើយចរន្តអគ្គិសនី នឹងលក់ទៅឲ្យប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម។
បទបង្ហាញរបស់ អ្នកស្រី អ៊ុំបូន ទិបស៊ូណា (Omboun Tipsuna) តំណាងសហគមន៍ទន្លេមេគង្គនៅខេត្តចំនួន ៧ នៃភាគឦសាន្ត ប្រទេសថៃ ថ្លែងថា ពលរដ្ឋថៃ ទាមទារបើកទ្វារទឹករបស់ទំនប់វារីអគ្គិសនីបានគួម នៅទន្លេមួន ដែលសង់រួចនោះ រហូតទំនប់មិនអាចផលិតអគ្គិសនីបាន។
បទ បង្ហាញរបស់អ្នកស្រី សងគៀវ យ៉ាវ (Songqiao Yao) តំណាងទន្លេអន្តរជាតិចិន បានឲ្យដឹងថា គម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីកាត់ទន្លេមេគង្គមួយចំនួន ត្រូវបានផ្អាកការសង់ ដូចជាទំនប់ម៉េងសុង (Mengson) ទំនប់ហ្គុងហ្គូគ័វ (Gongguoquiao) ទំនប់ហ្ស័រវ៉ាន (Xaiaowan) ជាដើម។
វេជ្ជបណ្ឌិត សាកលវិទ្យាល័យ ខានធូ (Can Tho) ប្រទេសវៀតណាម លោក លី អានទួន (Le An Tuan) ថ្លែងថា វៀតណាម កំពុងសិក្សាពីផលប៉ះពាល់ពីទំនប់មួយចំនួនដែលបានប៉ះពាល់ជីវចម្រុះ និងការរស់នៅរបស់ប្រទេសជិតខាង។
នាយកប្រតិបត្តិរងអង្គការ មិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា លោក តឹក វណ្ណារ៉ា ថ្លែងថា ការអភិវឌ្ឍទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅផ្នែកខ្សែទឹកខាងលើនៃតំបន់ទន្លេ សេសាន សេកុង និងស្រែពក នៅពេលកន្លងមក គឺមិនទាន់ផ្ដល់នូវដំណោះស្រាយសមហេតុផលជូនពលរដ្ឋកម្ពុជាទេ។ ហើយថ្មីៗនេះក្រោមការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន ប្រទេសកម្ពុជា គ្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ ដែលស្ថិតនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង។ ឯពលរដ្ឋវៀតណាម ដែលរស់នៅផ្នែកក្រោមទំនប់វារីអគ្គិសនីយ៉ាលី របស់វៀតណាម ក៏មិនមានដំណោះស្រាយពីសំណងដូចពលរដ្ឋកម្ពុជាដែរ។ ហេតុនេះសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើការគ្រប់គ្រងធនធានទឹក អភិបាលកិច្ចទឹកគ្រប់គ្រងអាងទន្លេ ជាពិសេសផ្ដោតលើទំនប់វារីអគ្គិសនីខ្នាតធំ ដែលសង់តាមដងទន្លេសេសានសេកុង និងស្រែពក ឬហៅថា ស៣ និងទន្លេមេគង្គឲ្យពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមទន្លេមេគង្គ បង្ហាញពីសំឡេង បទពិសោធន៍ និងទស្សនៈរបស់គេទៅកាន់ភ្នាក់ងារទទួលខុសត្រូវ និងសាធារណៈជនទូទៅបានដឹង៕ ប្រភព៖ RFA
Facebook
No comments:
Post a Comment