ព័ត៌មានដើមស្វាយ

សេចក្តីផ្តើម

មានកន្លែងបេតិកភណ្ឌជាតិ និង កន្លែងកំសាន្ត ជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោក
ដែលនៅពេលនេះ ផ្តោតទៅលើ ប្រាសាទអង្គរវត្តជាង។ គឺជាបេះដូងនរបស់
ចក្រភពខ្មែរដ៏មហិមាដែលបានរីកចម្រើននៅក្នុង ឥណ្ឌូចិនចាប់ពីសតវត្សរ៏
ទី៩ទៅ ទី១៣​ និង សព្វថ្ងៃនេះគឺមានលក្ខណះឆើតឆាយ រុងរឿងផ្នែកបុរា
ណវត្ថុវិទ្យា។ ប្រជាជនខ្មែរជាច្រើន ដែលរស់នៅសព្វថ្ងៃនេះក្នុងប្រទេសកម្ពុ
ជា(ឈ្មោះកម្ពុជា ក្លាយមកពី បុំលិង្គពាក្យសំស្រ្កឹក កាំម្ពុជា ជាផ្ទៃដីសម្រាប់
ទុកអោយ"កូនចៅ កាំម្ពុ") មានការអង់អាចនៅលក្ខណះសំខាន់ៗ នៃទី
វាលអង្គរ និង បានបង្កើតប្រព័ន្ធ កំលាំងទឹកដែលមិនគួរអោយជឿនៃអាង
ទឹកនេះ។ប្រឡាយ ហើយនិង វាលស្រូវដែលមិនធានាខុសត្រូវ ការចិញ្ជឹម
ជីវិតតែមួយនោះទេ គឺសម្រាប់មនុស្សរាប់លាន ប៉ុន្តែផងដែរនោះ បានធ្វើវា
យ៉ាងសមរម្យដើម្បីប្រមូលបានជាបន្តបន្ទាប់គ្នាលើសជាធ្លាប់បង្កើតប្រាក់ដើម
ទុនរាប់មិនអស់។
ស្តេចខ្មែរជំនាន់ដើមមានជំនាញ មានការបិនប្រសប់ ហើយនឹងជាអ្នកកាន់
ច្បាប់ដែលជុំរុញចិត្ត ធ្វើដំណើរមកពី ឥណ្ឌា និង មកពីតំបន់ការគោរព
នៃព្រលឹងវិញ្ញាណក្ខន្ធ័ និង ព្រះអទិទេព គឺត្រូវបានបង្កើតប្រាសាទពីរ៉ាមីត
ជាអនុស្សាវរីយ៏ ភ្នំមេរុ។ លើសពីនេះទៅទៀត ប្រាសាទពិតជាត្រូវបាន
ជះត្រឡប់មកវិញទៅក្នុងអាងទឹកដ៏ធំ អស្ចារ្យនៃជលដ្ឋាន (អាងស្តុកទឹក)
ហើយនិងជានិមិត្តរូបនៃរូបតំណាងមហាសាគរពីបុរាណ ។ ដែលមានរាង
ដូចក្តារចតុរង្គមច្ឆសញា (ចំណុច) ជាមួយប្រាសាទដែលបានកសាងពី
ឈើ និង ខ្ទមឬស្សី ហើយនឹង មានផ្សារតូចៗ ជាច្រើន រទេះសេះ ទូក
អ៊ំតូចៗ ជាច្រើន មានសត្វ និង មនុស្សជាច្រើន។ នេះគឺជាជីវិតយ៉ាង
សកម្មដែលត្រូវបានពណ៏នាជាមួយសេចក្តីច្បាស់លាស់ និង ភាពស្រស់
បស់ នៅក្នុងដំណើរដ៏ល្អដែលមាននៅតាមជញ្ជាំង នៃប្រាសាទបាយ័ន។
ប្រហែលជាវិមានដ៏មានឥទិ្ធពលខ្លាំងបំផុតសម្រាប់តែពួកពូជស្តេច មាន
ទេពកោសលដែលប្រជាជនខ្មែរធ្លាប់បង្កើតឡើង។ ជំនឿ នៃច្បាប់ទំលាប់
របស់ពួកគេបានកើតមកពីការជឿទៅលើអាទីទេពហើយនិងពួកគេផ្ទាល់
គឺជាផ្នែកមួយនៃនិស្សារណានៃទេវភាពវិទ្យាសាស្ត្រាខាងសាសនា(ទេវ
តា) ស្តេចខ្មែរបានចាកចេញទៅហើយ(ស្លាប់) ដើម្បីទុកអោយកូន
ចៅជំនាន់ក្រោយនៅក្នុងប្រាសាទរបស់ពួកគេសរសេរអក្សចារឹក ដែល
ជាគំនិតរបស់ពួកគេ និង ពិធីបុណ្យនៃតេជដៃរបស់ពួកគេ។
លើសពីនេះទៅទៀត ប្រភពដ៏មានសារះសំខាន់ក្រៃលែងបំផុតនោះ គឺ
ឯកសារសម្រាប់កសាងឡើងវិញនៃខ្មែរទាំងមូល នៅក្នុងដំណើរជាបន្ត
បន្ទាប់ចុងក្រោយនៃយុគសម័យដ៏រុងរឿង គឺការកំណត់ទៅលើទំនៀម
ទំលាប់ ចារិត ប្រពៃណី ប្រទេសកម្ពុជា អង្គរ ចាប់ពី ខែ សីហា
១២៩៦ ទៅ ខែកក្កដា ១២៩៧។
អង្គរជាអច្ឆរិយះតែមួយ ជារាជធានីប្រកបដោយអស្ចារ្យ នៃតំបន់ទីក្រុង
ជាច្រើនទៀត ដែលមានការរីកចម្រើនគ្រប់់សតវត្សរ៏ គឺប្រាសាទ ត្រូវ
បានដុះរុក្ខជាតិនៅពីលើ ជាកន្លែងដើមនូវអ្វីដែលមនុស្សបានរៀបចំពី
មុន ការបែកបាក់ តាមរយះចន្លោះថ្ម នៅក្នុងទីខ្វែងខ្វាត់ដែលងងឹត
ស្លុបនៃមែក ។
ជាការពិតណាស់ការមានទេសភាពខៀវស្រងាត់នៃរុក្ខជាតិដែលមាន
ភាពស្រស់ស្អាតហួសនិងពិពណ៏នាទៅទៀតនៃបរិយាកាសដែលបាន
គ្របដណ្តប់លើប្រាសាទអង្គរ មានរយះពេល ហើយនឹងឆ្ងាយដាច់
សង្វែង។ ការស្តាប់សម្លេង សត្វយំ និង មើលពន្លឺចែងចាំងពីដើម
ឈើដែលមើលពីកំពូលភ្នំបាក់ខែង ការដើរកំសាន្តក្បែរអាងទឹកព្រះ
រាជរាំង ឬ នៅក្នុងចំណោមសំណង់បាក់បែក នៃព្រះ ពិទុ នៅពេល
ថ្ងៃលិច ពន្លឺបានចាំងមកលើ ស្រាច់ ស្រង់ នៅក្នុងពន្លឺព្រះចន្ទ័ មាន
សេចក្តីរំភើបសប្បាយរីករាយបានដោយសារការដាក់មន្តអាគមគាថា
ដែលមានដំណើរដ៏ល្អសម្រាប់សប្បាយរីករាយជាមួយ ទស្សនះវិទ្យា
នៃសោភណ័ភាព។