Rotha Company
 

Saturday, February 19, 2011

0 comments


ភ្លេងជាតិ នគររាជ


1.សូមពូកទេត្តា រក្សា មហាក្សត្រយើង
ឱ្យ បានរុងរឿង ដោយជ័យមង្គល សិរីសួស្តី
យើងខ្ញុំព្រះអង្គ សូមជ្រកក្រោមម្លប់ព្រះបារមី
នៃព្រះន របតី វង្សក្សត្រាដែលសាងប្រាសាទថ្ម
គ្រប់គ្រងដែនខ្មែរ បុរាណថ្កើនថ្កាន។

2.ប្រាសាទសីលា កំបំាងកណ្តាលព្រៃ
កូរឱ្យស្រមៃ នឹកដល់យសសក្តិ មហានគរ
ជាតិខ្មែរដូចថ្ម គង់វង្សនៅល្អ រឹងបឹងជំហរ
យើងសង្ឃឹមពរ ភ័ព្វព្រេងសំណាងរបស់កម្ពុជា
មហារដ្ឋកើតមាន យូរអង្វែងហើយ។

3.គ្រប់វត្តងារាម ​​​​​ ឮតែសូរស័ព្ទធម៌
សូត្រដោយអំណរ រំឮគុណពុទ្ធសាសនា
ចូរយើងជាអ្នក ជឿជាក់ស្មោះស្ម័ត្រ តាមបែបដូនតា
គង់តែទេវតា នឹងជួយជ្រោមជ្រែងផ្គត់ផ្គង់ប្រយោជន៏ឱ្យ
ដល់ប្រទេសខ្មែរ ជាមហានគរ។

















Read more...

ទស្សនាវីដេអូរបស់ខ្មុំ

0 comments

































Read more...

Saturday, February 12, 2011

0 comments
ចលនាអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានៅប្រទេសកម្ពុជា
គេឃើញមានដំណើរការវិត្តន៏ជាអវិជ្ជមាននៅកម្ពុជាដែលបញ្ញាក់ថា
សហគមន៏អ្នកស្រលាញ់ភេចដូចគ្នាបានកកើតឡើង។ ការផ្លាស់ប្តូរពិ
សង្គ្រាមស៊ីវិល និងការឆ្ពោះទៅរកកិច្ចសហប្រតិបត្តការថ្នាក់តំបន់ និង
អន្តរជាតិនៃសិទ្ធិមនុស្សបានបង្កើតអោយមានបរិយាកាសដែលអំណោយ
ផលខ្លាំងជាងនេះសម្រាប់អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានៅកម្ពុជាក្នុងការ ទំនាក់ទំនងជាមួយសហគមន៏អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ទូទាំងពិភព
លោក។ ក្រៅពីនេះ ការបង្កើនលទ្ធភាពប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណែត និងការរីក
សាយភាយនៃប្រធានបទនេះបានធ្វើ អោយព័ត៌មានអាចរកបាន និងឱ
កាសកនុងទំនាក់ទំនង។ ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត បានធ្វើអោយអ្នកស្រលាញ់
ភេទដូចគ្នានៅកម្ពុជាអាចទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាផ្សេងៗ
ទៀត ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងទៅដល់សហគមន៏អ្នកស្រលាញ់ភេទ
ដូចគ្នាទូទាំង សកលលោកមួយ និង លទ្ធភាពនៃការចូលរួម។
នៅឆ្នាំ ២០០៣ សកម្មជនកម្ពុជា និងអន្តរជាតិបានចាប់ផ្តើម កម្មវិធី
មោទនភាព នៅភ្នំពេញ ដែលជាការប្រារព្ធឡើងប្រចាំឆ្នាំ និងការទទួល
ស្គាល់សិទ្ធិអ្នងស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ដោយមានសកម្មភាពដូចជាមហោ
ស្រពភាពយន្ត សិល្បះបង្ហាញ និងការប្រមូលផ្តុំលក្ខណះ សង្គម និង
ស្រមពេលជាមួយទិវាអន្តរជាតិប្រឆាំងនឹងបុរសរួម ភេទជាមួយបុរស។
នោះគឺជាព្រឹត្តការណ៏លមោទនភាពធំជាងគេ នៅភ្នំពេញ នៅឆ្នាំ ២០០៩
ដោយមានអ្នកចូលរួមជាង៤០០នាក់។ បន្ទាប់ពីជោគជ័យនៃព្រឹត្តការណ៏នេះ
អ្នក សម្រមសម្រួលកម្មវិធីបានសម្រេចបង្កើត Rock ។ គោលបំណងនៃ
ក្រុមនេះគឺគាំទ្រ ពង្រឹង និងពង្រីកសហគមន៏អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាដែល
មានស្រាប់នៅកម្ពុជា និងលើក កម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីបញ្ហា និងសិទ្ធិនៃអ្នក
ស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ការគាំទ្រស្រ្តីស្រលាញ់ ស្រ្តី និងគណកម្មការរៀបចំ
កម្មវិធីមោទនភាពឆ្នាំ២០១០។ ការបង្កើត Rock បញ្ជាក់ពីការ រីកលូតលាស់
យ៉ាងច្បាស់លាស់ សម្រាប់អ្នកស្រាលញ់ភេទដូចគ្នានៅក្នុងកម្ពុជា ដើម្បីចូល
រួមយ៉ាងសកម្មក្នុងបុព្វហេតុសិទ្ធិមនុស្ស។
អង្គការ និងការផ្តូចផ្តើមដូចខាងក្រោមកមពុងចូលរួមចំណែកនៅក្នុងចលនា
នៃអ្នកស្រលាញ់ភេទ ដូចគ្នានៅក្នុងកម្ពុជា។អ្វីដែលជាភស្តុតាងនៅក្នុងដំណើរ
ការវិវត្តិន៏គឺថាការពិភាក្សាពីបញ្ហានៃស្រី្តស្រលាញ់ស្រ្តីដូច គ្នា គឺនៅយឺតជាការ
ពិភាពក្សាអំពីបុរសដែលស្រលាញ់បុរសដូចគ្នា។ ក្រៅពីអង្គការអ្នក ស្រលាញ់
ភេទដូចគ្នា ថ្នាក់តំបន់ Utopia Asia ដែលបានផ្តល់នូវធនធានពិបញ្ហាស្រី្ត ស្រលាញ់ដូចគ្នាជាមួយនិងដៃគូការងារបុរសស្រលាញ់បុរស គេនៅមិនទាន់
មានអង្គការស្រ្តី ស្រលាញ់ស្រ្តីក្នុងស្រុកណាមួយបានដំណើរការនៅក្នុងកម្ពុជា
នៅឡើយទេ។ នៅពេលដែល បណ្តាញស្រ្តីសម្រាប់ការរូបរួមគ្នា (ដែលជាអ្នកតំណាងតាមមូលដ្ឋាននៃអ្នករកស៊ីផ្លូវភេទនៅភ្នំពេញ) បានគាំទ្រសិក្ខាសាលានៃអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាដែលបានរៀបចំដោយ
Rock ។ គេទាមទារអោយមានគំនិតផ្តូចផ្តើមស្រ្តីស្រលាញ់ស្ត្រីអោយកាន់
តែច្បាស់លាស់ ថែមទៀត។
លើសពីនេះ សហគមន៏អ្នកមានភេទទីបីដែលបានចងក្រងឡើងដើម្បីធ្វើ
ការប្រជុំរវាងអ្នក រកស៊ីផ្លូវភេទជាមួយអង្គមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងសារព័ត៌
មាន ក៏មានតំណាងតិចតួចនៅក្នុង ការភិភាក្សាតិចតូចដែលបានរៀបចំ
ឡើងនៅកម្ពុជា។
ទិដ្ឋភាពសង្គមនៃអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា
ជីវិតសង្គមរបស់អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានៅភ្នំពេញ និងខេត្តសៀមរាបគឺជា
អ្វីដែលអាចគេ ពិព័រណ៌នាថាជាបរិយាកាសសង្គមមានភាពស្អិតរមួតសម្រាប់
អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា។ នៅខណះដែលនេះអាចនាំប្រជាជនអោយជឿថា
អ្នកជំនាន់ក្រោយមិនមានអារម្មណ៏ភ័យ ខ្លាចក្នុងការលាក់លៀមពីផ្លូវភេទរបស់
ពួកគេ ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនអាចត្រឹមតែបានបង្ហាញនូវផ្លូវភេទរបស់ពួក
គេនៅក្នុងបរិយាកាសជិតស្និតណាមួយប៉ុណ្ណោះ។ មនុស្សភាគ ច្រើនត្រូវមាន
ជីវិតរស់នៅពីរ គឺមានភាពរីករាយនៅក្នុងបារបស់បុរសដែលស្រលាញ់បុរស នៅពេលដែលត្រូវរក្សានូវរូបរាងដែលមានផ្លូវភេទផ្សេងនៅកន្លែងសាធារណះ
នៃជីវិតរបស់ពួកគេ។ខ្សែភាពយន្យកម្ពុជាដែលផ្តោតលើមនុស្សស្រលាញ់ភេទ
ដូចគ្នាបានចាប់ផ្តើមកើតឡើងនិងបានធ្វើអោយលេចឡើងនូវអត្តសញ្ញាណនៃ
អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាក្នុងដើម្បីធ្វើការ បញ្រ្ជាប។ នៅពេលដែឡស្រ្តីស្រលាញ់
ស្រី្តដូចគ្នា និងបញ្ហារបស់ពួកគេមានការមើលឃើញ តិចតួចនៅកម្ពុជា ខែ្សភាពយន្តខ្មែរមួយដែលទើបតែផលិតនាពេលថ្មីៗនេះមានចំណងជើង
ខ្ញុំជាអ្នកណា? បានរៀបរាប់អំពីរឿងរ៉ាវសេ្នហារវាងស្រី្តពីរនាក់។ ដោយសារតែចំណងជើង នៃរឿង ការបើកសម្ពោធខ្សែភាពយន្តនេះបាន
ធ្វើអោយមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំងដែល បានទាក់ទាញអ្នកទស្សនា
ច្រើនជាង ៤០០០ នាក់នៅក្នុងសប្តាហ៏ដំបូងនៅតាមរោងកុន។
នៅខណះពេលដំណើរការវិវត្តន៏ដែលបានរៀបរាប់ខាងលើទទួលបានការ
លើកទឹកចិត្ត គេត្រូវកត់សម្គាល់ផងដែរថា ប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនដែល
រស់នៅតំបន់ជនបទមិនបាន ដឹងពីដំណើរវិវត្តន៏នេះដែលបានកើតឡើងនៅ
ភ្នំពេញ ឬតាមសហគមន៏លើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត។ ហេតុដូច្នេះ ការងារច្រើន
ទៀតត្រូវចាំបាច់ធ្វើ ហើយត្រូវប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្ត្រ ខុសៗគ្នាដើម្បីបានគ្រមដណ្តប់ទៅដល់អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានៅតាម
ខេត្ត។ មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា តាមរយះគម្រោងសិទ្ធិអ្នកស្រលាញ់
ភេទដូចគ្នា សង្ឃឹមថានឹងធ្វើការរួមគ្នាជាមួយក្រុម និងអ្នកស្រលាញ់ភេទ
ដូចគ្នាដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិ អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាច្រើនថែមទៀតនៅ
ទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។

ឯសារយោង ពីមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្ស កម្ពុជា
(ចេញជាចំហនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ពលរដ្ឋខ្មែរដែលស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា
)



Read more...
0 comments


ភ្លេងជាតិ នគររាជ


1.សូមពូកទេត្តា រក្សា មហាក្សត្រយើង
ឱ្យ បានរុងរឿង ដោយជ័យមង្គល សិរីសួស្តី
យើងខ្ញុំព្រះអង្គ សូមជ្រកក្រោមម្លប់ព្រះបារមី
នៃព្រះន របតី វង្សក្សត្រាដែលសាងប្រាសាទថ្ម
គ្រប់គ្រងដែនខ្មែរ បុរាណថ្កើនថ្កាន។

2.ប្រាសាទសីលា កំបំាងកណ្តាលព្រៃ
កូរឱ្យស្រមៃ នឹកដល់យសសក្តិ មហានគរ
ជាតិខ្មែរដូចថ្ម គង់វង្សនៅល្អ រឹងបឹងជំហរ
យើងសង្ឃឹមពរ ភ័ព្វព្រេងសំណាងរបស់កម្ពុជា
មហារដ្ឋកើតមាន យូរអង្វែងហើយ។

3.គ្រប់វត្តងារាម ឮតែសូរស័ព្ទធម៌
សូត្រដោយអំណរ រំឮគុណពុទ្ធសាសនា
ចូរយើងជាអ្នក ជឿជាក់ស្មោះស្ម័ត្រ តាមបែបដូនតា
គង់តែទេវតា នឹងជួយជ្រោមជ្រែងផ្គត់ផ្គង់ប្រយោជន៏ឱ្យ
ដល់ប្រទេសខ្មែរ ជាមហានគរ។
Read more...
0 comments


ភ្លេងជាតិ នគររាជ

1.សូមពូកទេត្តា រក្សា មហាក្សត្រយើង
ឱ្យ បានរុងរឿង ដោយជ័យមង្គល សិរីសួស្តី
យើងខ្ញុំព្រះអង្គ សូមជ្រកក្រោមម្លប់ព្រះបារមី
នៃព្រះន របតី វង្សក្សត្រាដែលសាងប្រាសាទថ្ម
គ្រប់គ្រងដែនខ្មែរ បុរាណថ្កើនថ្កាន។

2.ប្រាសាទសីលា កំបំាងកណ្តាលព្រៃ
កូរឱ្យស្រមៃ នឹកដល់យសសក្តិ មហានគរ
ជាតិខ្មែរដូចថ្ម គង់វង្សនៅល្អ រឹងបឹងជំហរ
យើងសង្ឃឹមពរ ភ័ព្វព្រេងសំណាងរបស់កម្ពុជា
មហារដ្ឋកើតមាន យូរអង្វែងហើយ។

3.គ្រប់វត្តងារាម ឮតែសូរស័ព្ទធម៌
សូត្រដោយអំណរ រំឮគុណពុទ្ធសាសនា
ចូរយើងជាអ្នក ជឿជាក់ស្មោះស្ម័ត្រ តាមបែបដូនតា
គង់តែទេវតា នឹងជួយជ្រោមជ្រែងផ្គត់ផ្គង់ប្រយោជន៏ឱ្យ
ដល់ប្រទេសខ្មែរ ជាមហានគរ។
Read more...
0 comments
Read more...
0 comments
Read more...
0 comments
Rock គឺជាក្រុមស្ម័គ្រចិត្តមិនរកប្រាក់កម្រៃដែលមានគោលបំណងគាំទ្រអ្នក
ស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាតាមរយះការទទួលស្គាល់ និងការលើកកម្ពស់ភាពចំបាច់
នៃសមភាព និងការគោរព ដោយមិនគិតអំពីទំនោរផ្លូវភេទ និងការកំនត់យែន
ឌ័រ។ នៅដើមឆ្នាំ២០១០ Rock បានបង្កើតក្រុមការងារស្តីពីសិទ្ធិអ្នកស្រលាញ់
ភេទដូចគ្នា ដើម្បីជម្រុញ និងការការពារ សិទ្ធិអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា។
ក្រុមការងារនេះមានគោលបំណងជួយសង្គ្រោះអ្នក ស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា
កម្ពុជាអោយរួចផុតពីការរើសអើង និងការរំលោភបំពានគ្រប់រូប ទទួល បានការទទួលស្គាល់ពីភាពម្រុះខាងផ្លូវភេទនិងការកំនត់យែនឌ័រ ព្រមទាំង
បានដឹងពីសម ភាពនៃសិទ្ធិជួបជុំគ្នាសម្រាប់មនុស្សដែលគេស្គាល់ថាជា
អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា។
Read more...

Friday, February 11, 2011

0 comments
ជនជាតិអ៊ីតាលីម្នាក់ត្រូវជនមិនស្គាល់មុនលួចលបសម្លាប់នៅក្នុងផ្ទះជួល


ជនជាតិអ៊ីតាលីម្នាក់ដេកស្លាប់នៅក្នុងផ្ទះជួលមួយដែលស្ថិតនៅខាងក្រោយ
អតីតកាស៊ីណូ ឡាក់ស៊ី ក្រុម១២ ភូមិ២ សង្គាត់៣ ខេត្តព្រះសីហនុ នៅពេលព្រឹកក្នុងចន្លោះម៉ោង ៩ និង ០០នាទី ទៅ ១២ និង ៣០នាទី។កាលពីថ្ងៃអង្គារ៏ ទី៨ ខែកុម្ភះ ឆ្នាំ២០១១ ដែលមានជនជាតិ អ៊ីតាលីម្នាក់ត្រូវបានជនមិន
ស្គាល់មុខលួចលបសម្លាប់ទាំងកម្រោលនោះបណ្តាលអោយ ជនជាតិអ៊ីតាលីនោះស្លាប់
ទាំងវេទនា។
ឡាន​ និងពូកដែលជនរងគ្រោះដេកស្លាប់ ដំបង
ជនរងគ្រោះនោះមាន ឈ្មោះថា ទីកូ ជាជនជាតិ អ៊ីតាលី។ ជនរងគ្រោះនោះ មានស្លាកស្នាមដោយមានខ្សែររឹតក និងកាប់ចញ្រ្ជាំក្បាល និង ផ្ទៃមុខខ្ទេចខ្ទីអស់ ដោយសារដំបងជ្រុងប្រវែងមួយម៉ែត្រជាងផងដែរ។
ជនរងគ្រោះ មានប្រពន្ធមួយរូប ឈ្មោះថា ឆយ សុខនេត ដែរគាត់ទើបតែយកធ្វើជាប្រពន្ធ ២ខែប៉ុណ្ណោះ លោកស្រី ឆយ សុខនេត បានរៀបរាប់ទាំងយំសោកស្តាយទៅដល់ប៉ូលីសថា
ប្តីរបស់គាត់ឈ្មោះ RICCIARINI GUIDO ហៅថា ទីកូ ជាជនជាតិអ៊ីតាលី សញ្ញាតិខ្មែរ អាយុ ៥២ឆ្នាំ មានមុខ របរជាអ្នកធ្វើការងារនៅសាលាបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវះបច្ចេកទេសដុនបូស្កូ ខេត្តព្រះសីហនុ។ នៅពេលវេលាម៉ោង ៩: ០០ នាទី នាងបានជិះម៉ូតូទៅផ្សារដើម្បីទិញម្ហូបថ្ងៃត្រង់ រហូតដល់ ម៉ោង ១២ : ៣០នាទថ្ងៃត្រង់ទើបនាងត្រលប់មកវិញ នៅពេលដែលនាងបើកទ្វារចូលក៏ស្រាប់តែឃើញប្តីរបស់នាងដេកស្លាប់នៅក្នុងថ្លុកឈាម ហើយនាងក៏បានស្រែអោយអ្នក ជិតខាងមកជួយ។
បើតាមការសនិដ្ឋានរបស់ប៉ូលីស បានអោយដឹងថា ហេតុការណ៏នេះបណ្តាលមកពីគំនុំ រឿងស្រីញី ពីព្រោះថា លោកទីកូ មានស្រីច្រើនណាស់ មិនដឹងថា មួយណាអោយពិត ប្រាកដនោះទេ ជនរងគ្រោះផ្លាស់ប្តូរស្រី ដូចប្តូរខោអាងអឹចឹង ដូចនេះមិនដឹងថា ស្រីមួយណាខឹងសម្បារ ដែលឈានទៅគំនុំធ្វើឃាតកម្មបែបនេះទេ។
នៅពេលនោះផងដែរ លោកឪពុក យូជីន ដែលជាលោកឪពុក នៃសាលាបច្ចេកទេសដុន បូស្កូខេត្តព្រះសីហនុ ក៏បានទៅធ្វើការសូត្រធម៏ អធិដ្ឋាន តាមគន្លងគ្រឹស្តសាសនា រួមជាមួយ សិស្សានុសិស្សមួយចំនួនផង។
Read more...

Wednesday, February 9, 2011

កងទ័ពជើងទឹកប្រទេសបារំាង

0 comments
ជាភាសាផ្លូវការ​ហៅថា កាប៉ាល់ម៉ារីនជាតិ ហើយជារឿយបានហៅថា ឡារ៉ូយ៉ាលី គឹជាដៃសមុទ្រនៃកំពង់ផែទាហ៊ានបារំាង។ វាមានកប៉ាល់ជាច្រើនដាក់ជាជួរ ដែលមកពីទូកសម្រាប់ល្បាត ដើម្បីណែនាំផ្លូវអ្នកប្រឌិតកាំជ្រូក នៅលើនាវាសម័យបុរាណ ហើយការធ្វើនាវាចំណតយន្តហោះនុយក្លេអែ និងកប៉ាលមុជទឹកដោយមាននុយក្លេអែ ចំនួន ១០។ចំពោះបាវចនានៃកងទ័ងជើងទឹកប្រទេសបារំាង គឺ ជាកិត្តិយស បេតុប្រទេស ក្លាហ៊ាន វិន័យ ពាក្យទំាងអស់នេះត្រូវបានដាក់នៅ លើនាវាគ្រប់ទាំអស់។
ប្រវត្តិសាស្ត្រ

កងទ័ពជើងទឹកបារំាងត្រូវបានទទួលស្គាល់យ៉ាងពេញចិត្ត ស្តេច។ ហេតុផលមិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ច្បាស់លាស់ទេ ប្រភពខ្លះបានអោយដឹងថា វាគឺសម្រាប់ទំនាក់ទំនងទំនៀមទំលាប់ ទៅនឹងរាជាធិបតេយ្យបារំាង។ ខ្លះទៀតនិយាយាថា មុនពេលត្រួវបានអោយឈ្មោះថាប្រជាជាតិ កងទ័ពជើងទឹកបានមានឈ្មោះថា ​ស្តេច ឬហៅធម្មតា ពីព្រោះតែជាតំបន់ទីបញ្ជាការ នៅផ្លូវខ្លីមួយនៅក្នុងទីក្រុងបារីស។កងទ័ពជើងទឹកមិនចូលចិត្តចំបាំងជាមួយកងទ័ពជើង ទឹកនៅចក្រភពជើងទឹកទៀតទេ ដែលដូចទៅនឹងកងទ័ពជើងទឹកចក្រភពអង់គ្លេសទេ។

ពាក់កណ្តាលយុគសម័យ

ប្រវិត្តសាស្ត្រនៃកងទ័ពជើងទឹកបារំាងត្រឡប់មកពាក់កណ្តាលយុគសម័យវិញ នៅពេលត្រូវបានចាញ់ចំបាំងរបស់ប្រទេសអង់គ្លេសនៅឯបាតល ហើយនិង ហ្គាសធិឡេន ដែលអង់គ្លេសជាអ្នកកាន់កាប់តំបន់បាតល នៃ ឡារ៉ូហ្យែល។

តំបន់កូលប៊ឺត

កងទ័ពជើងទឹកមានសភាពរឹងបឹងនៃថាពលជាតិ អំឡុងពេលសតវត្សរ៏ទី ១៧ ជាមួយស្តេចហ្វីសបារំាងទី១៦។​ នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ស្តេច សាន់ កងទ័ពជើងទឹកបារំាងត្រូវបានផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុ និង សម្ភារះ ការគ្រប់គ្រងនូវអ្វីផ្សេងៗ មុបពេលទទួលជ័យជំនះ ក្នុងសង្រ្គាម៩ឆ្នាំ ដើម្បីប្រឆាំង នឹងកងទ័ពជើងទឹកស្តេច​និងកងទ័ពជើងទឹករបស់ប្រទេសហុលឡង់។ មានការទស់ទែងគ្នាអំពីហិរញ្ញវត្ថុ ទោះបីជាយ៉ាងណា
ក៏ដោយ បង្ខំអោយកងទ័ពត្រឡប់មកផែវិញ ហើយអង់គ្លេសនិងហុលឡង់បានផ្តើមគំនិតអនុញ្ញាត អោយមកវិញ។មុនពេលសង្រ្គាម៩ឆ្នាំនៅក្នុងសង្រ្គាមហុលឡង់ មានការរៀបចំជ័យជំនះយ៉ាងមឹងមាត់
លើការចូលរួម កងនាវារបស់ ប្រទេស អេស្បាញ និង ប្រទេសហុលឡង់
នៅឯកការប្រយុទ្ធគ្នានៅប៉ាឡឺម៉ូ។

សតវត្សរ៏ទី ១៨
នៅសតវត្សរ៏ទី ១៨បានឆ្លុះបញ្ជាំងអោយឃើញថា កងទ័ពស្តេចចាប់ផ្តើមគ្របដណ្តប់ ដែលរៀបចំដាក់ទោស
នូវចំនួនលេខឈ្នះសំខាន់ៗនៅក្នុងប្រទេសបារំាង។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កងទ័ពជើងទឹកប្រទេសបារំាងនូវតែបន្តទទួលជោគជ័យ ជំនះលើពិន្ទុផ្សេងៗទៀត។ដូចជាការឃោសនាបញ្ជុះបញ្ចូល ទ្វីបអង់តាក់តិច ដោយលោក ភ្យិចហ្វឹត ឌី ឡា ម៉ូតទី ។នៅក្នុងឆ្នាំ ១៧៦៦ លោក ប៊ូហ្វែនវីលី ជាជនជាតិបារំាងដំបូង ដែលបានធ្វើនាវាចរណ៏ជុំវិញទ្វីប។
អំឡុងពេលសង្រ្គាមទាមទារឯករាជ្យអាមេរិក កងទ័ពជើងទឹកបារំាងបានប្រើបញ្ជីយ៉ាងដាច់ខាតក្នុងការគាំទ្រ ផ្នែក ឬ ទំព័ររបស់អាមេរិក។ ភាពខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏សម្បើបនេះ បារំាងស្ថិតនៅក្រោម ឧត្តមនាវី​ឯកហ្រាសស៊ី ហើយបានទទួលជ័យជំនះកងនាវារបស់ចក្រភពអង់គ្លេស នៅឯចម្បាំង ហ្ឆីសាពីគគី ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨១។ដូច្នោះ ការទទួលគ្រប់គ្រងផែនដី ហ្រែនកូ អាមេរិក កម្លាំងនឹងឈ្នះដែលកំពុងកើតមានឡើងនៅ ចម្បាំង យ៉កថោន។
ក្នុង ប្រទេស ឥណ្ឌា ឧត្តមនាវីឯក ស៊ូហ្វ្រេន ប្រឆាំងការឃោសនាបញ្ចុះបញ្ចូលប្រាក់ឈ្នូល នៅចក្រភពអង់គ្លេសក្នុងរវាងឆ្នាំ(១៧៧០-១៧៨០) ឧត្តមនាវីឯករង លោក អ៊ីហ្វាត ហុងឈី ធើ្វការតស៊ូសម្រាប់បង្រាបប្រឆាំងដោយទទួលបានជោគជ័យ។
បដិវត្តិន៏បារំាង បានទម្លាក់ចោល នាយទាហានជាច្រើននាក់ នៃត្រកូលអភិជន ក្នុងំណោមពូកគេ ក៏ប៉ុន្តែកងទ័ពជើងទឹកបារាំង
ពិការទាំងអស់។ការខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើអោយវាបង្កើននូវកម្លាំងដែលមានថាពលខ្លាំង ​ក្លាក្រោមការកាន់កាប់​ដោយលោក ណាំប៉ូលឡេអុង ទី១ ត្រូវបាន ប៉ាណ្ណូនា ឡិកាដោយលោក ឡាទូឈី ត្រេវីលី ដែលបានស្លាប់នៅក្នុងឆ្នាំ ១៨០៤។ ហើយចម្បាំងនៃ សមុទ្រ ក្នុងឆ្នាំ ១៨០៥ ជាកន្លែងរបស់ចក្រភពអង់គ្លេសប៉ុន្តែកងនាវាអេស្បាញ ហ្រ្វាន់កូ និងបម្រុងសាបសូន្យ។ កងនាវាជើងទឹកចក្រភពអង់គ្លេសបានធានារ៉ាប់រង
គ្រោះមហន្តរាយ ដែលគ្រប់គ្រងរហូតដល់ សង្រ្គាមលោកលើកទី ២។
ក្នុងឆ្នាំ ១៨១០ កងទ័ពជើងទឹកបារំាងបានទទួល ជោគជ័យយ៉ាងសំខាន់ដែលប្រឆាំងចក្រភពអង់គ្លេសអំឡុងពេល សង្រ្គាមណាប៉ូឡេអុងនីក គឺជាចម្បាំងកំពង់ផែដ៏ធំសម្បើ​ម សកម្មភាពកប៉ាលសង្រ្គាម នៅក្នុងមហាសមុទ្រឥណ្ណា ដោយឧត្តមនេវីឯក ឌុភឺយ៉ែរ។
មានកម្លាំងឡើងវិញនៅសតវត្សរ៏ទី ១៩
អ្នកអន្តរាគមន៏និយមទាំងអស់

តាមតែគេនិយាយ ក្នុងឆ្នាំ ១៨៥២ ណាប៉ូលេអុងទី ៣ ប្រកាសភាពល្បីល្បាញថា" ចក្រភព មានន័យថា សន្តិភាព" ប៉ុន្តែយ៉ាងពិតប្រាកដនោះគាត់​ត្រូវបានកាន់កាប់យ៉ាងរឹងមឹងម៉ត់ចត់បំផុត ទៅតាមភាពខ្លាំងក្លានៃ នយោបាយបរទេសដើម្បីអោយ ​កិត្តិគុណ និង ថាមពលរបស់បារំាងអោយយូរអង្វែងទៅ។ អំឡុងពេឡ ដែលកងទ័ពជើងទឹកបារំាងត្រូវបានជាប់ទាក់ទងនៅក្នុង សកម្មភាពពហុភាពជាច្រើនជុំវិញពិភពលោក។

ហ្វូងកោះ (ខែកក្កដា រាជាធិបតេយ្យ)

ឆ្នាំ ១៨៤២ កងទ័ពជើងទឹកបារំាងបានជិះកាប៉ាល់ទៅកោះ តាហ៊ីទី ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ឧត្តមនេវីឯក អាបែល អ៊ូតប៊ឺត​ឌូពឺទីត ធូអាស ។ បារំាងមានសកម្មភាពនៅទីនោះហើយបន្តការតាំងនូវដោយទូរទៅ រហូតដល់ សតវត្សរ៏ទី ១៩ ដែលក្មួយប្រុសរបស់គាត់ ឈ្មោះថា អាបែល នីកូឡាស ប៊ឺហ្គាសី ឌូពឺទីត ធូអាស បានធ្វើដំណើរដោយសន្តិភាពនៅកោះបណ្តុះភ្នំភ្លើង​ ម៉ារហហ្យូអីសាស ឆ្នំា ១៨៨០។

បទឧក្រិដ្ឋនៅសង្រ្គាម

ជំម្លោះរបស់ ណាប៉ូលឡេអុង ទី៣ ទៅ រុស៊ី​ជាបទឧក្រិដ្ឋមានឥទិ្ធពលក្នុងចក្រភព អូថូម៉ាន ដើម្បីអោយបារំាងទទួលជ័យជំនះក្នុងសង្រ្គាមឧក្រិដ្ឋ ខែ មិនា ១៨៥៤ ដល់ ខែ មិនា ១៨៥៦។ អំឡុងពេលសង្រ្គាម នេះ ណាប៉ូលឡេអុងបានបង្កើតនូវចំណងមេត្រីភាពនឹងគា្នជាមួយ ចក្រភពអង់គ្លេសដោយជោគជ័យ ដែលបានបន្ត ហើយបន្ទាប់មកសង្រ្គាមត្រូវបានបញ្ជាប់។

ណាប៉ូលឡេអុងទី ៣ តាំងលំនៅ ជាលើកដំបូងនៃអាណានិគមបារំាងគ្របដណ្តប់លើ ទី្វប ឥណ្ឌូចិន។ គាត់បានយល់ព្រម ទៅនឹងការធ្វើយុទ្ធការប្រដាប់អាវុធ ក្នុឆ្នាំ ១៨៥៨ ដើម្បីដាក់ទោសទៅដល់ប្រទេសវៀត ណាមដែលពួកគេធ្វើបាប គណះសេបកកម្មការតូលិកសាសនានិកបារំាង ហើយនឹង បង្ខំអោយតុលាការព្រមទទួលបារំាងមានវត្តមានក្នុងប្រទេសនោះ។ កត្តាដែលសំខាន់ក្នុងការវិនិច្ឆ័យរបស់គាត់គឺបានជឿជាក់ ថាបារំាងប្រថុយការក្លាយជា អាត្រាកម្រិតទីពីរ ​ ​ដែលអាចពង្រីកឥទិ្ធពលរបស់វាបាន ក្នុងអាស៊ីខាងលិច។ផងដែរនោះ គេខ្លះបាននិយាយថា បារំាង មានបេសកម្មស៊ីវិល បានកំពង់រាលដាល។ យថាហេតុនេះ ចូលលុកលុយ ពេញគ្រប់ទីកន្លែង ឆ្នាំ ១៨៦១ ។ ដោយឆ្នាំ ១៨៦២ សង្រ្គមកើតពាសពេញ និង វៀតណាមព្រមអោយខេត្តចំនួនបី នៅភាគខាងត្បូង ត្រូវបានបារំាងហៅថា តំបន់ចិនកូស៊ីន បានបើកកំពង់ផែចំនួន បីសម្រាប់ធ្វើជំនូញទៅប្រទេសបារំាង។ ដំណើរឆ្លងកាត់មិនយកតំម្លៃទេ នៃកាប៉ាល់សង្រ្គាមបារំាងទៅប្រទេសកម្ពុជា (១៨៦៧) មានសេរីភាពការផ្សាយសាសនារបស់បារំាង និង ផ្តល់សំណងដ៏ធំបារំាងតម្លៃ នៃសង្រា្គម។
សង្រ្គាមអភៀនលើកទី ២

ក្នុងប្រទេសចិន បារំាងបានចូលរួមក្នុងសង្រ្គាមអាភៀនលើកទី ២ ដែលយល់ស្របនិង ចក្រភពអង់គ្លេស ហើយឆ្នាំ ១៨៦០ ទាហានរបស់បារំាងចូលក្នុងទីក្រុង ប៉េជីង។ ចិនត្រូវបានបង្ខំអោយយល់ព្រម ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម សិទ្ធិដាច់មុខ។ អនុញ្ញាត អោយនាវាចរណ៏ធ្វើដំណើរលើទន្លេ យ៉ាងហ្សី ដែលផ្តល់សិទ្ធិដល់ជនស៊ីវិលទាំងស្រុងហើយមានសេរីភាពខាងសាសនាគ្រឹស្ត និង ផ្តល់ចំណងមិត្តភាពរវាងចក្រភព អង់គ្លេស និង បារំាង។នេះគឺជាការចូលរួមក្នុងធ្វើអន្តរាគមន៏ ប្រទេសវៀតណាមតាំងនៅវិការដ្ឋានឆ្ងាយជាងឥទិ្ធពលប្រ​ ទេសបារំាងក្នុងការដឹកនាំប្រទេសចិន នៃឥទ្ធិពលគ្រប់ទីកន្លែងនៃភាគខាងត្បូងប្រទេសចិន។
ប្រទេសមិចស៊ិកូ

កងទ័ពជើងទឹកប្រទេសបារំាង បានបិទផ្លូវគមនាគមន៏ ពលអគ្គិសនីលំនាំ បានជោគជ័យក្នុងប្រទេសមិចស៊ិកូ ក្នុងសង្រ្គាម ម្សៅជាតិពុល ឆ្នាំ ១៨៣៨។វាគឺមានការជាប់ទាក់ទងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងធ្វើអន្តរាគមន៏ប្រទេស បារំាងក្នុងប្រទេសមិចស៊ិកូ(មករា ១៨៦២ ដល់ មិនា ១៨៦៧) ។ ស្តេចណាលេឡុង ទី៣ បានដោះសារ ការបដិសេធទៅសាធារណះរដ្ឋមិចស៊ិកូ ដើម្បីសងទៅបំណុលបរទេស គម្រោង ការបង្កើតឥទិ្ធពល ក្នុងភាគខាងជើងប្រទេសអាមេរិក ដោយការបង្កើតនោះ បារំាងបានប្រគល់រាជាធិបតេយ្យ ទៅដល់មិចស៊ិកូ គម្រោងនេះត្រូវបានគាំទ្រដោយជនជាតិមិចស៊ិកូ សម្រាប់ប្រឆាំងនឹងការផ្លាស់ប្តូរពីភាពក្រៀមក្រំ ដើម្បីប្រឆាំងពួកបព្វជិតសាធារណរដ្ឋមិស៊ិកូ។

ប្រទេសកូរ៉េ


ក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៦ កងទ័ពជើងទឹករបស់បារំាង ខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីអាណានិគមជនកូរ៉េ អំឡុងពេល យុទ្ធទនាការបារំាងប្រឆាំងកូរ៉េ។ ផងដែរនោះកងទ័ពបារំាង មានវត្តមានយ៉ាងសំខាន់ក្នុងប្រទេសជប៉ុន ជាមួយ ទាហានអាកាសនៃក្រុមប្រយុទ្ធ​ក្នុងឆាំ្ន ១៨៦៣។រវាងឆ្នាំ​ ១៨៦៧ ដល់ ១៨៦៨ ការមានវត្តមាន ក្នុងប្រទេសជប៉ុនត្រូវបានរក្សាទុក ជុំវិញសកម្មភាពបេសកកម្មក្រុមទាហានបារំាងទៅ ប្រទេសជប៉ុន និងបន្ទាប់ពី សង្រ្គាមស៊ីវិលប៊ូហ្សីន ។

សង្រ្គាម ស៊ីណូ បារំាង

គម្រោងនៃកងទ័ពជើងទឹកប្រទេសបារំាងមានថាមពល បានមកដល់ចំណុចកំពូលភាគខាងលិចដ៏ឆ្ងាយ ក្នុង ពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៏ទី ៨០។ ក្រុមកងទ័ពជើងទឹកពិសេស បានបែងចែកចេញជាពីក្រុម ក្រោម ការគ្រប់គ្រងនៃ ឧត្តមនាវីឯក អាម៉េឌេយ៉េ ឃូបប៊ឺ បានធ្វើឡើងក្នុងអំឡុង សង្គ្រាម ស៊ីណូ បារំាង (សីហា ១៨៨៤ ​ទៅ មេសា ១៨៨៥) បានឃើញថា សកម្មភាពសំខាន់ក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រាមឆ្នេរសមុទ្រ ចិន ដ៏យូរ និង​ ក្នុងសមុទ្រជុំវិញ តៃវ៉ាន់(ហូរម៉ូសា) ។
Read more...

Sunday, February 6, 2011

0 comments
សិទ្ធមនុស្ស និងសិទ្ធអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា
មនុស្សស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា មានសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដូចមនុស្សឯទៀតដែរ។ ច្បាប់កម្ពុជានិងច្បាប់អន្តរជាតិបានហាមឃាត់ការរើសអើងលើបុគ្គលទាំង
អស់ ដោយសាផ្អែកលើបុគ្គលិកលក្ខណះផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ និងធានា
បាននូវសិទ្ធិ និងសេរីភាពស្មើគញនា និងការអនុវត្តច្បាប់ស្មើគ្នាលើបុគ្គល
ទាំងអស់។ ទំនោរផ្លូវភេទ និងការកំនត់យែនឌ័រអាចត្រូវបានចាយ់ទុកថា
ជាមូលហេតុនៃការរើសអើងដែលត្រូវបានហាមឃាត់ ដោយយោងទៅ
លើ បញ្ញត្តិច្បាប់ស្តីពីការរើសអើងលើ “ ផ្លូវភេទ “ និង “ ពាក្យសម្តី
បណ្តោះអាសន្ន “ ឬ “ ស្ថានភាពផ្សេងទៀត “ ។ នេះមានន័យថា
មនុស្សស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាមានសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង ដូចដែលបានចែងនៅ
ក្នុងច្បាប់កម្ពុជា និងបានកំនត់នៅក្នុងលិខិតតូបករណ៏សិទ្ធិមនុស្ស អន្តរ
ជាតិ់ ដូចជាសេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីសិទ្ធិ មនុស្ស កតិកាសញ្ញា
អន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិ ពលរដ្ឋ និងនយោបាយ និងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ
ស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌។ បើទោះបីជាមានការហាម
ឃាត់លើការរើសអើង ច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ មកដល់សព្វថ្ងៃនេះ
បានទទួលការបរាជ័យក្នុងការទទទួលស្គាល់អោយបានច្បាស់ពីសិទ្ធិ
ដោយយោងទៅលើទំនោរផ្លូវភេទ។ ផ្នែក ៤.៣ នឹងពិនិត្យមើលពី
ការវិវត្តន៏បច្ចុប្បន្ននៃបញ្ហា នេះ។

ច្បាប់ជាតិ

រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះជារាណាចក្រកម្ពុជា (រដ្ឋធម្មនុញ្ញ) គឺជាច្បាប់កំពូល
នៃព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា។ ច្បាប់ផ្សេងៗទៀតត្រូវតែស្រមតាមគោល
ការណ៏នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកំណត់អំពីការ ធានាអះអាង។ មាត្រា៣១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានធានាអំពីសិទ្ធិស្មើគ្នាដោយមិនគិតអំពី ចរិត
លក្ខណះផ្ទាល់ខ្លួនចែងថា “ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានភាពស្មើគ្នាចំពោះ
មុខច្បាប់ មានសិទ្ធិ សេរីភាព និងករណីកិច្ចដូចគ្នាទាំងអស់ ដោយ
ឥតប្រកាន់ពូជសាសន៏ ពណ៌សម្បុរ ភេទ ភាសា ជំនឿសាសនា និង
ស្ថានភាពឯទៀតឡើយ "។មាត្រា៣៥បានធានាអំពីសិទ្ធិរបស់ប្រជា
ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ដោយមិនគិតអំពីភេទ ក្នុងការ ចូលរួមយ៉ាងសកម្ម
ក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេស
ជាតិ។ បើទោះជាមិនមានការនិយាយអោយបានចំៗអំពីភេទនៅក្នុង
បញ្ញាត្តិទាំងនោះក៏ ដោយ នេះមានន័យថាវិសាលភាពនៃច្បាប់បាន
គ្របដណ្តប់ទៅដល់ទៅបុគ្គលដែល ស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ក្នុងគោល
បំណងដើម្បីធានាអំពីសមភាព ដោយមិនគិតអំពីចរិតលក្ខណះផ្ទាល់
ខ្លួន។ការស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានៅកម្ពុជាមិនខុសច្បាប់ទេនៅក្នុងកម្ពុជា
ប៉ុន្តែអាពាហ៌ពិពាហ៌នៃ ភេទដូចគ្នាត្រូវបានហាមឃាត់។

មាត្រា៤៥នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានកំណត់យ៉ាងច្បាស់លាស់ថាអាពាហ៌
ពិពាហ៌គឺជាការព្រមព្រៀងរវាងប្តី និងប្រពន្ធ ហើយទស្សនះប្រពៃណី
នៃអាពាហ៌ ពិពាហ៌គឺត្រូវបញ្ជាក់ឡើងវិញនៅក្នុងមាត្រា៣នៃច្បាប់អា
ពាហ៌ពិពាហ៌ និងគ្រួសារដែលបាន ចែងថា “ អាពាហ៌ពីពាហ៌គឺជាកិច្ច
សន្យាយ៉ាងឱឡារិករវាងបុរសម្នាក់ និងនារីម្នាក់ “ ហើយ មាត្រា៦
ចែងថា អាពាហ៌ពិពាហ៌មួយ ត្រូវបានហាមឃាត់រវាងបុគ្គលម្នាក់ដែល
មានភេទដូចគ្នានឹងបុគ្គលម្នាក់ទៀត។ បើទោះបីជាមានបញ្ញត្តិច្បាប់
យ៉ាងច្បាស់លាស់ក៏ដោយ យ៉ាងហោចណាស់ក៏មានអាពាហ៌ពិពាហ៌
នៃអ្នកដែលមានភេទដូចគ្នាបានកើតឡើងដោយមានការគាំទ្រ និង
ការទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទៀតផង។នៅឆ្នាំ ១៩៩៦ សារព័ត៌
មាន ឌឺភ្នំពេញប៉ុស្តិ៏បានរាយការណ៏អំពីអាពាហ៌ពិពាហ៌រវាងស្រី្តពីរ
នាក់នៅខេត្តកណ្តាលនៅឆ្នាំ១៩៩៥។ អ្នកស្រី ខៅ សុខា ដែលបាន
រៀបការជាមួយដៃគូរ របស់គាត់ដែលជាស្រីម្នាក់ឈ្មោះ ពុំ អេត បាន
ប្រាប់សារព័ត៌មានថា “ អាជ្ញាធរគិតថានេះ ជារឿងចម្លែក តែពួកគេ
បានយល់ព្រមលើកលែងលើករណីនេះ ដោយសារខ្ញុំមានកូនបី នាក់
រួចមកហើយ (ដោយសារអាពាហ៌ពិពាហ៌លើកមុន)។ពួកគេនិយាយ
ថា ប្រសិនបើ យើងមិនអាចបង្កើតកូនបាន។ អាពាហ៌ពិពាហ៌នេះ
ហាក់ដូចជាទទួលបានការយល់ព្រមជា ផ្លូវការ និងត្រូវបានគេដឹង
ថាជាករណីមួយដែលមានការទាក់ទាញដោយមានអ្នកចូលរួម ចំនួន
២០០នាក់ រួមទាំងព្រះសង្ឃ និងមន្ត្រីថ្នាក់ខ្ពស់មកពិខេត្ត។
មាត្រា៣៦នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានធានាអំពីសិទិ្ធការងារ ដោយមិនគិតអំពី
យែនឌ័រ “ ប្រជាពលរដ្ឋ ទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិជ្រើសរើសមុខរបរសម
ស្រមតាមសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនតាមសេចក្តីត្រូវ ការរបស់សង្គម។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិទទួលប្រាក់បំណាច់ស្មើគ្នាចំពោះ
ការងារដូចគ្នា។មាត្រា១២នៃច្បាប់ការងារឆ្នាំ ១៩៩៧ ក៏បានចែងថា
និយោជកមិនគួរមាន ការរើសអើង ដោយសារតែលក្ខណះសម្បត្តិនិង
ជំនឿនៃបុគ្គលម្នាក់ ដោយរួមបញ្ចូលទាំង ផ្លូវភេទឡើយ។ បុគ្គលស្រ
លាញ់ភេទដូចគ្នាមួយចំនួនបានកត់សម្គាល់ឃើញមានការរើស អើង
ដែលទាក់ទងនឹងភេទឡើយ។ បុគ្គលស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាមួយចំនួន
បានកត់សម្គាល់ ឃើញមានការរើសអើងនឹងពួកគេនៅកន្លែងការងារ
និង ពីសំណាក់និយោជករបស់ពួគគេ។
មាត្រា៣១នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏បានទទួលស្គាល់អំពីការអនុវត្តន៏ច្បាប់សិទ្ធិ
មនុស្សអន្តរជាតិនៅ កម្ពុជា ដោយបានចែងថា “ ព្រះរាជាណាចក្រ
កម្ពុជាទទួលស្គាល់ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដូចមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញ
នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ សេចក្តីប្រកាសសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស
និងកតិកាសញ្ញា ព្រមទាំងអនុសញ្ញាទាំងឡាយទាក់ទងទៅនឹងសិទ្ធិ
មនុស្ស សិទ្ធិនារី និង សិទ្ធិកុមារ”។ សេចក្តីសម្រេចនៃក្រុមប្រឹក្សា
ធម្មនុញ្ញបានបញ្ញាក់អះអាងអំពីការលើឡើងនេះ ដោយបាននិយាយ
នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចថា នៅក្នុងចំណោមច្បាប់ដែលអាចអនុវត្តបាន ចៅក្រមកាត់ក្តីគួរពិចារណាអំពីអនុសញ្ញាអន្តរជាតិដែលកម្ពុជាបាន
ទទួលស្គាល់។

ឯសារយោងពី មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
(ចេញជាចំហរនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ពលរដ្ឋខ្មែរដែលស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា)
Read more...
0 comments
សិទ្ធមនុស្ស និងសិទ្ធអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា
មនុស្សស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា មានសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដូចមនុស្សឯទៀតដែរ។ ច្បាប់កម្ពុជានិងច្បាប់អន្តរជាតិបានហាមឃាត់ការរើសអើងលើបុគ្គលទាំងអស់ ដោយសាផ្អែកលើបុគ្គលិកលក្ខណះផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ និងធានាបាននូវសិទ្ធិ និងសេរីភាពស្មើគញនា និងការអនុវត្តច្បាប់ស្មើគ្នាលើបុគ្គលទាំងអស់។ ទំនោរផ្លូវភេទ និងការកំនត់យែនឌ័រអាចត្រូវ បានចាយ់ទុកថាជាមូលហេតុនៃការរើសអើងដែលត្រូវបានហាមឃាត់ ដោយយោងទៅលើ បញ្ញត្តិច្បាប់ស្តីពីការរើសអើងលើ “ ផ្លូវភេទ “ និង “ ពាក្យសម្តីបណ្តោះអាសន្ន “ ឬ “ ស្ថានភាពផ្សេងទៀត “ ។ នេះមានន័យថា មនុស្សស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាមានសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង ដូចដែលបានចែងនៅក្នុងច្បាប់កម្ពុជា និងបានកំនត់នៅក្នុងលិខិតតូបករណ៏សិទ្ធិមនុស្ស អន្តរជាតិ់ ដូចជាសេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីសិទ្ធិ មនុស្ស កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិ ពលរដ្ឋ និងនយោបាយ និងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌។ បើទោះបីជាមានការហាមឃាត់លើការរើសអើង ច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ មកដល់សព្វថ្ងៃនេះបានទទួលការបរាជ័យក្នុងការទទទួលស្គាល់អោយបានច្បាស់ពីសិទ្ធិ ដោយយោងទៅលើទំនោរផ្លូវភេទ។ ផ្នែក ៤.៣ នឹងពិនិត្យមើលពីការវិវត្តន៏បច្ចុប្បន្ននៃបញ្ហា នេះ។
ច្បាប់ជាតិ
រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះជារាណាចក្រកម្ពុជា (រដ្ឋធម្មនុញ្ញ) គឺជាច្បាប់កំពូលនៃព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា។ ច្បាប់ផ្សេងៗទៀតត្រូវតែស្រមតាមគោលការណ៏នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកំណត់អំពីការ ធានាអះអាង។ មាត្រា៣១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានធានាអំពីសិទ្ធិស្មើគ្នាដោយមិនគិតអំពី ចរិតលក្ខណះផ្ទាល់ខ្លួនចែងថា “ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានភាពស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ មានសិទ្ធិ សេរីភាព និងករណីកិច្ចដូចគ្នាទាំងអស់ ដោយឥតប្រកាន់ពូជសាសន៏ ពណ៌សម្បុរ ភេទ ភាសា ជំនឿសាសនា និង ស្ថានភាពឯទៀតឡើយ "។
មាត្រា៣៥បានធានាអំពីសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ដោយមិនគិតអំពីភេទ ក្នុងការ ចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេស ជាតិ។ បើទោះជាមិនមានការនិយាយអោយបានចំៗអំពីភេទនៅក្នុងបញ្ញាត្តិទាំងនោះក៏ ដោយ នេះមានន័យថាវិសាលភាពនៃច្បាប់បានគ្របដណ្តប់ទៅដល់ទៅបុគ្គលដែល ស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ក្នុងគោលបំណងដើម្បីធានាអំពីសមភាព ដោយមិនគិតអំពីចរិតលក្ខណះផ្ទាល់ខ្លួន។
ការស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានៅកម្ពុជាមិនខុសច្បាប់ទេនៅក្នុងកម្ពុជា ប៉ុន្តែអាពាហ៌ពិពាហ៌នៃ ភេទដូចគ្នាត្រូវបានហាមឃាត់។ មាត្រា៤៥នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានកំណត់យ៉ាងច្បាស់លាស់ថាអាពាហ៌ពិពាហ៌គឺជាការព្រមព្រៀងរវាងប្តី និងប្រពន្ធ ហើយទស្សនះប្រពៃណីនៃអាពាហ៌ ពិពាហ៌គឺត្រូវបញ្ជាក់ឡើងវិញនៅក្នុងមាត្រា៣នៃច្បាប់អាពាហ៌ពិពាហ៌ និងគ្រួសារដែលបាន ចែងថា “ អាពាហ៌ពីពាហ៌គឺជាកិច្ចសន្យាយ៉ាងឱឡារិករវាងបុរសម្នាក់ និងនារីម្នាក់ “ ហើយ មាត្រា៦ចែងថា អាពាហ៌ពិពាហ៌មួយ ត្រូវបានហាមឃាត់រវាងបុគ្គលម្នាក់ដែលមានភេទដូចគ្នានឹងបុគ្គលម្នាក់ទៀត។ បើទោះបីជាមានបញ្ញត្តិច្បាប់យ៉ាងច្បាស់លាស់ក៏ដោយ យ៉ាង ហោចណាស់ក៏មានអាពាហ៌ពិពាហ៌នៃអ្នកដែលមានភេទដូចគ្នាបានកើតឡើងដោយមានការគាំទ្រ និង ការទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទៀតផង។
នៅឆ្នាំ ១៩៩៦ សារព័ត៌មានឌឺភ្នំពេញប៉ុស្តិ៏បានរាយការណ៏អំពីអាពាហ៌ពិពាហ៌រវាងស្រី្តពីរ នាក់នៅខេត្តកណ្តាលនៅឆ្នាំ១៩៩៥។ អ្នកស្រី ខៅ សុខា ដែលបានរៀបការជាមួយដៃគូរ របស់គាត់ដែលជាស្រីម្នាក់ឈ្មោះ ពុំ អេត បានប្រាប់សារព័ត៌មានថា “ អាជ្ញាធរគិតថានេះ ជារឿងចម្លែក តែពួកគេបានយល់ព្រមលើកលែងលើករណីនេះ ដោយសារខ្ញុំមានកូនបី នាក់រួចមកហើយ (ដោយសារអាពាហ៌ពិពាហ៌លើកមុន)។ពួកគេនិយាយថា ប្រសិនបើ យើងមិនអាចបង្កើតកូនបាន។ អាពាហ៌ពិពាហ៌នេះហាក់ដូចជាទទួលបានការយល់ព្រមជា ផ្លូវការ និងត្រូវបានគេដឹងថាជាករណីមួយដែលមានការទាក់ទាញដោយមានអ្នកចូលរួម ចំនួន២០០នាក់ រួមទាំងព្រះសង្ឃ និងមន្ត្រីថ្នាក់ខ្ពស់មកពិខេត្ត។
មាត្រា៣៦នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានធានាអំពីសិទិ្ធការងារ ដោយមិនគិតអំពីយែនឌ័រ “ ប្រជាពលរដ្ឋ ទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិជ្រើសរើសមុខរបរសមស្រមតាមសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនតាមសេចក្តីត្រូវ ការរបស់សង្គម។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិទទួលប្រាក់បំណាច់ស្មើគ្នាចំពោះ ការងារដូចគ្នា។មាត្រា១២នៃច្បាប់ការងារឆ្នាំ ១៩៩៧ ក៏បានចែងថានិយោជកមិនគួរមាន ការរើសអើង ដោយសារតែលក្ខណះសម្បត្តិនិងជំនឿនៃបុគ្គលម្នាក់ ដោយរួមបញ្ចូលទាំង ផ្លូវភេទឡើយ។ បុគ្គលស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាមួយចំនួនបានកត់សម្គាល់ឃើញមានការរើស អើងដែលទាក់ទងនឹងភេទឡើយ។ បុគ្គលស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាមួយចំនួនបានកត់សម្គាល់ ឃើញមានការរើសអើងនឹងពួកគេនៅកន្លែងការងារ និង ពីសំណាក់និយោជករបស់ពួគគេ។
មាត្រា៣១នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏បានទទួលស្គាល់អំពីការអនុវត្តន៏ច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនៅ កម្ពុជា ដោយបានចែងថា “ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទទួលស្គាល់ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដូចមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ សេចក្តីប្រកាសសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងកតិកាសញ្ញា ព្រមទាំងអនុសញ្ញាទាំងឡាយទាក់ទងទៅនឹងសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិនារី និង សិទ្ធិកុមារ”។ សេចក្តីសម្រេចនៃក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានបញ្ញាក់អះអាងអំពីការលើឡើងនេះ ដោយបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចថា នៅក្នុងចំណោមច្បាប់ដែលអាចអនុវត្តបាន ចៅក្រមកាត់ក្តីគួរពិចារណាអំពីអនុសញ្ញាអន្តរជាតិដែលកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់។

ឯសារយោងពី មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
(ចេញជាចំហរនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ពលរដ្ឋខ្មែរដែលស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា
)

Read more...
 
ព័ត៌មានដើមស្វាយ © 2013 ផ្នែកទំនាក់ទំនងសង្គម និងសារព័ត៌មាន